ដោយ ៖ កោះឯករាជ្យ
ថ្ងៃ ច័ន្ទ ទី ២១ ខែ កុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១១
Koh Santepheap Daily
រាជធានីភ្នំពេញ ៖ កាលពីថ្ងៃទី២១ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១១ អង្គការសហប្រជាជាតិ ប្រកាសទទួលស្គាល់លោកជំទាវបណ្ឌិត ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន ប្រធានកាកបាទក្រហមកម្ពុជា ជា «ឥស្សរជនឆ្នើមថ្នាក់ជាតិនៃផែនការសកម្មភាពរួមអគ្គលេខាធិការ អង្គការសហប្រជាជាតិដើម្បីសុខភាពស្ត្រី និងកុមារ» នៅកម្ពុជា។ នៅក្នុងអង្គពិធីនាវិមានសន្តិភាពនៃទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី នៅចំពោះមុខអ្នកចូលរួមជាង៨០០នាក់ លោកស្រី ណូប៊ូកូ ហូរិបេ តំណាងអង្គការសហប្រជាជាតិ បានប្រគល់ជូនប្រធានកាកបាទក្រហមកម្ពុជានូវលិខិតបញ្ជាក់ការទទួល ស្គាល់លោកជំទាវបណ្ឌិតប្រធាន ជាឥស្សរជនឆ្នើមថ្នាក់ជាតិនៃផែនការសកម្មភាពរួមអគ្គលេខាធិការ អង្គការសហប្រជាជាតិដើម្បីសុខភាព ស្ត្រី និងកុមារ។ ផែនការសកម្មភាពរួមដើម្បីសុខភាពស្ត្រី និងកុមារនេះ គឺជាគំនិតផ្តួចផ្តើមរបស់លោកបាន គីមូន អគ្គលេខាធិការអង្គការសហប្រជាជាតិ ដែលបានលើកឡើងក្នុងកិច្ចប្រជុំកំពូលអង្គការសហប្រជាជាតិកាលពី ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១០ កន្លងទៅ។
លោកស្រី ណូប៊ូកូ ហូរិបេ ដែលជានាយិកាមូលនិធិសហប្រជាជាតិដើម្បីប្រជាជន (UNFPA) ប្រចាំអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលមានការិយាល័យនៅទីក្រុងបាងកក បានថ្លែងថា «នៅពេលដែលលោកជំទាវមានប្រសាសន៍អំពីសារប្រយោជន៍នៃការទៅមណ្ឌលសុខ ភាព ដើម្បីពិនិត្យផ្ទៃពោះមុនពេលសំរាល ដើម្បីសំរាល និងពិនិត្យក្រោយពេលសំរាល អំពីការពន្យារកំណើតដែលត្រឹមត្រូវ អំពីការកែលំអអាហារូបត្ថម្ភ និងស្តីពីការត្រូវមានអនាម័យ ការយល់ដឹងពីសញ្ញាគ្រោះថ្នាក់ក្នុងពេលពពោះ និងការជួយសំរាលពីឆ្មបដែលមានជំនាញសម្ភពនោះប្រជាពលរដ្ឋពិតជា នាំគ្នាស្តាប់លោកជំទាវមិនខានឡើយ។ នៅពេលដែលលោកជំទាវមានប្រសាសន៍ថា មិនត្រូវឱ្យស្ត្រីណាម្នាក់ស្លាប់ដោយសារការផ្តល់កំណើតថ្មីមួយ ទៀតឡើយ ហើយចាំបាច់យើងត្រូវតែផ្តល់អាទិភាពទៅលើសុខភាពស្ត្រី នោះប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាដែលគាំទ្រដល់ការខិតខំប្រឹងប្រែងអភិវឌ្ឍ ប្រទេសកម្ពុជា ពិតជានឹងស្តាប់ប្រសាសន៍នេះជាមិនខានឡើយ»។
លិខិតចំនួន៣ ដែលបញ្ជាក់ពីការទទួលស្គាល់តួនាទីថ្មីនៃលោកជំទាវបណ្ឌិត ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន ហើយដែលលោកស្រី ណូប៊ូកូ ហូរិបេ បានប្រគល់ជូនលោកជំទាវបណ្ឌិតប្រធាន ក្នុងនោះមានលិខិតរបស់ក្រុមការងារសហប្រជាជាតិប្រចាំកម្ពុជា លិខិតរបស់នាយកប្រចាំតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកនៃមូលនិធិសហប្រជា ជាតិសំរាប់កុមារ (UNICEF) ប្រចាំនៅបាងកក និងលិខិតនាយកប្រតិបត្តិនៃកម្មវិធីរួមអង្គការសហប្រជាជាតិ ស្តីពីមេរោគអេដស៍ ជំងឺអេដស៍ (UNAIDS) ប្រចាំនៅទីក្រុងហ្សឺណែវ។
ក្នុងការទទួលយកតួនាទីថ្មីមួយទៀតនេះ លោកជំទាវបណ្ឌិត ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន បានថ្លែងថា «តួនាទីថ្មីនេះ គឺពិតជាកិត្តិយសពុំមែនសំរាប់រូបខ្ញុំតែម្នាក់ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែជាកិត្តិយសសំរាប់ប្រជាជន និងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទាំងមូលផងដែរ។ កិត្តិយសដែលពោរពេញដោយមោទនភាពនេះ ក៏បានបំភ្លឺប្រាប់ខ្ញុំកាន់តែច្បាស់ថែមទៀតនូវកាតព្វកិច្ចចម្បង ៗនៅចំពោះមុខ ដែលខ្ញុំចាំបាច់ត្រូវធ្វើ ជាពិសេសក្នុងស្ថានភាពដែលពិភពលោកទាំងមូលកំពុងតែប្រឈមមុខនឹង បញ្ហានៃការលើកកំពស់សុខភាពមាតា និងកុមារនេះ»។
លោកជំទាវប្រធានកាកបាទក្រហមកម្ពុជាបានថ្លែងថា «បញ្ហាប្រឈមនៅកម្ពុជាខាងផ្នែកសុខភាពស្ត្រី និងកុមារ ជារួមមាន គ្រូពេទ្យឆ្មបមានចំនួនតិច មិនទាន់ឆ្លើយតបទៅនឹងតំរូវការចាំបាច់ ហើយថវិកា និងសំភារបរិក្ខារពេទ្យក៏នៅមានកំរិតនៅឡើយ។ ការផ្សព្វផ្សាយសេវាសុខភាពក៏នៅមានកំរិត ពុំទាន់បានស៊ីជំរៅ និងពុំទាន់បានជ្រួតជ្រាបដល់គ្រប់ស្រទាប់»។ លោកជំទាវបណ្ឌិតបានកត់សំគាល់ឃើញថា ប្រជាជននៅតាមជនបទខ្វះមធ្យោបាយធ្វើដំណើរ ដោយសារជីវភាព និងស្ថានភាពផ្លូវគមនាគមន៍ឆ្ងាយ ឬផ្លូវលំបាក ហើយការយល់ដឹង និងការទទួលយករបស់ស្ត្រី អំពីសុខភាពបន្តពូជនៅមានកំរិតដែលទាមទារឱ្យមានការជំរុញលើកទឹក ចិត្ត និងគាំទ្របន្ថែមទៀតពីក្រុមគ្រួសារ និងសហគមន៍។
នៅក្នុងពិធីដែលមានលោកសុខ អាន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ជាអធិបតីក៏មានការប្រកាសជាផ្លូវការថា រាជរដ្ឋាភិបាលបានសំរេចកំណត់យកថ្ងៃទី២១ កុម្ភៈ រៀងរាល់ឆ្នាំជាទិវាជាតិដើម្បីសុខភាពមាតា ទារក និងកុមារ។ អនុក្រឹត្យស្តីពីការកំណត់ទិវាសុខភាពមាតា ទារក និងកុមារនេះត្រូវបានលើកស្នើសុំឡើងដោយលោកម៉ម ប៊ុនហេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាល និងបានចុះហត្ថលេខាដោយសម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី១៤ កុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១០ ថ្មីៗនេះ។
លោកជំទាវបណ្ឌិត ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន បានថ្លែងបន្តថា «អនុក្រឹត្យស្តីពីទិវាជាតិសុខភាពមាតា ទារក និងកុមារនេះ ជាសក្ខីភាពបញ្ជាក់ពីការយកចិត្តទុកដាក់របស់រាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងការខិតខំដើម្បីសំរេចគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍។ ជាមួយគ្នានេះ ខ្ញុំសូមសំដែងនូវឆន្ទៈខ្ពស់ក្នុងការបន្តរួមចំណែកការងារលើក កំពស់សុខភាពស្ត្រី កុមារ និងទារក នៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ជាពិសេសការកាត់បន្ថយអត្រាស្លាប់របស់មាតា និងទារកនៅពេលកំពុងសម្រាលកូន និងក្រោយពេលសម្រាល»។
ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងភារកិច្ចខាងលើនេះ លោកជំទាវបណ្ឌិតប្រធានកាកបាទក្រហមកម្ពុជាបានអំពាវនាវឱ្យផ្តោត ការយកចិត្តទុកដាក់កាន់តែទូលំទូលាយថែមទៀតលើការអប់រំសុខភាព និងអនាម័យដោយមានខ្លឹមសារថា គ្រប់តួអង្គពាក់ព័ន្ធក្នុងការផ្តល់សេវាសុខភាពត្រូវបន្តធ្វើ ឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើងនូវប្រព័ន្ធសុខាភិបាល និងការថែទាំសុខភាព ព្រមទាំងសេវាបម្រើសុខភាពមាតា និងទារក សុខភាពបន្តពូជ និងសិទ្ធិបន្តពូជ និងការអនុវត្តផែនការគ្រួសារដោយស្ម័គ្រចិត្តតាមរយៈការលើកទឹក ចិត្តជំរុញ និងគាំ ទ្រចំពោះស្ត្រីមានផ្ទៃពោះគ្រប់រូបឱ្យទៅសម្រាលកូននៅមន្ទីរពេទ្យ មន្ទីរពេទ្យបង្អែក ឬមណ្ឌលសុខភាពជំរុញស្ត្រីមានផ្ទៃពោះឱ្យទទួលការពិនិត្យសុខភាព ។ ទន្ទឹមនឹងនេះត្រូវបន្តពង្រឹង និងយកចិត្តទុកដាក់ឱ្យបានសីុជម្រៅថែមទៀតដល់ការបណ្តុះបណ្តាល ជំនាញពេទ្យឆ្មប និងលើកកំពស់សីលធម៌ល្អក្នុងការសង្គ្រោះបន្ទាន់ផ្នែកសម្ភព និងការថែទាំទារក។
លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីសុខ អាន បានថ្លែងថា ភាពជាអ្នកដឹកនាំដ៏ឧត្តុង្គឧត្តមរបស់លោកជំទាវបណ្ឌិត ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន ពិតជាកត្តាសំខាន់បំផុតជួយធ្វើឱ្យកាកបាទក្រហមកម្ពុជាបន្ត និរន្តរភាពក្នុងសកម្មភាពមនុស្សធម៌។ ការទទួលស្គាល់របស់អង្គការសហប្រជាជាតិពិតជានឹងជួយលើកកម្ពស់ តួនាទីដ៏សំខាន់ថែមទៀតរបស់កាកបាទក្រហមកម្ពុជាក្នុងការងារ មនុស្សធម៌តាមរយៈការកៀរគរការគាំទ្រកាន់តែខ្លាំងថែមទៀត និងការចូលរួមកាន់តែទូលំទូលាយពីសាធារណជនទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស។
នៅក្នុងចំណាប់អារម្មណ៍របស់លោកប៉ែន បញ្ញា តំណាងរាស្ត្រសមាជិកគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍រដ្ឋសភា អនុប្រធានប្រចាំការ សមាគមសមាជិកសភាកម្ពុជា ដើម្បីប្រជារាស្ត្រ និងការអភិវឌ្ឍ (សសសកប្រអ) បានសង្កត់ធ្ងន់ទៅលើសារសំខាន់នៃការធ្វើឱ្យបានល្អប្រសើរឡើងនូវ សុខភាពមាតា ។ លោកបានថ្លែងជម្រាបជូនអង្គពិធីថា «ស្ត្រីបានផ្តល់នូវអ្វីៗច្រើនណាស់ ដើម្បីអត្ថភាពនៃជីវិតរស់នៅលើភពផែនដីនេះ ដែលមិនគួរទទួលមរណភាព ព្រោះតែផ្តល់កំណើតដល់ពន្លកដ៏ត្រកាលនៃជីវិតថ្មី ចំណងដៃដ៏ពិសិដ្ឋនៃសេចក្តីស្រឡាញ់រវាងបុរសនិងស្ត្រីឡើយ»។
លោកបានថ្លែងកត់សំគាល់ថា ដោយមានលោកជំទាវបណ្ឌិតម៉ែន សំអន ជាប្រធាន សសសកប្រអ បានផ្តល់អនុសាសន៍ និងជាអ្នកផ្តួចផ្តើមគំនិត សមាជិកព្រឹទ្ធសភា រដ្ឋសភា ៦៨រូប បានមូលមតិគ្នាសំណូមពរយ៉ាងទទូចសុំលោកជំទាវបណ្ឌិតប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន ធ្វើជាមគ្គុទ្ទេសក៍នៃចលនាលើកកម្ពស់សុខភាពរបស់មាតា និងកុមារនៅកម្ពុជា។ លោកបានថ្លែងថា ជាសមាជិកសភាបុរសយើងត្រូវតែបញ្ចេញថាមភាពកាន់តែខ្លាំងក្លាឡើង សំដៅរួមចំណែកជម្រុញឱ្យមានការប្រែប្រួលពិតប្រាកដនូវស្ថានភាព សុខភាព អនាម័យ អាហារូបត្ថម្ភ ហើយត្រូវធ្វើយ៉ាងណាឱ្យអត្រាមរណភាពរបស់មាតា ទារក និងកុមារ ត្រូវបានកាត់បន្ថយពិតប្រាកដ។ ក្រោមការដឹកនាំដ៏សកម្ម និងឈ្លាសវៃរបស់លោកជំទាវប្រធានកាកបាទក្រហមកម្ពុជា សមាគមសមាជិកសភាកម្ពុជាដើម្បីប្រជារាស្ត្រនិងការអភិវឌ្ឍកម្មវិធី កាត់បន្ថយអត្រាមរណភាពរបស់មាតា និងទារក និងកុមារនឹងទទួលជោគជ័យ ហើយពិតជាអាចឈានដល់កំរិតដែលបានគ្រោងទុកក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំខាង មុខ។
នៅក្នុងអង្គពិធីនេះដែរ លោកម៉ម ប៊ុនហេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាល បានថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលបានប្តេជ្ញាកាត់បន្ថយអត្រាមរណៈរបស់មាតាឱ្យចុះមក នៅត្រឹម២៥០លើកំណើត១០០.០០០ រស់នៅឆ្នាំ២០១៥។ រាជរដ្ឋាភិបាលនិងបង្កើនអត្រាស្ត្រី ដែលសម្រាលកូនដោយឆ្មបជំនាញ នៅមូលដ្ឋានសុខាភិបាលឱ្យបាន៨០% ។ រាជរដ្ឋាភិបាល ក៏មានផែនការនឹងបង្កើនអត្រាស្ត្រី ដែលទទួលការពិគ្រោះមុនសម្រាលយ៉ាងតិច២ដងឱ្យបានដល់៩០% ហើយនឹងបង្កើនអត្រាស្ត្រី និងទារកទើបកើតឱ្យទទួលបានសេវាពិនិត្យ ក្រោយសម្រាល និងទទួលការពិគ្រោះក្រោយសម្រាលយ៉ាងតិច២ដង ឱ្យបានលើស៥០% ។
ចូលរួមក្នុងពិធីប្រកាសគោរមងារជូនលោកជំទាវបណ្ឌិតប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុនសែន ជាឥស្សរជនឆ្នើមថ្នាក់ជាតិ ដើម្បីសុខភាពស្ត្រី និងកុមារនេះ មានសមាជិកសភា មន្ត្រីរាជការក្រសួងពាក់ព័ន្ធ អភិបាលខេត្ត អភិបាលរងខេត្ត និងប្រតិភូ តំណាងថ្នាក់ជាតិ-តំបន់ នៃអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) ធនាគារពិភពលោក (World Bank) អង្គការយូនីសេហ្វ(UNICEF) អង្គការមូលនិធិប្រជាជនសហប្រជាជាតិ(UNFPA) និងកម្មវិធីរួមសហប្រជាជាតិស្តីពីមេរោគអេដស៍ និងជំងឺអេដស៍ (UNAIDS) ។ អ្នកចូលរួមផ្សេងទៀតរួមមានឆ្មប និស្សិតពេទ្យ មន្ត្រី អ្នកស្ម័គ្រចិត្ត យុវជនកាកបាទក្រហមកម្ពុជាពីសាខាទាំង២៤ខេត្ត-ក្រុង ព្រមទាំងឯកអគ្គរដ្ឋទូតបរទេស អង្គការអន្តរជាតិ និងសង្គមស៊ីវិល ។
តួនាទីជាប្រធានកាកបាទក្រហមកម្ពុជា លោកជំទាវបណ្ឌិតប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន នឹងមានឥទ្ធិពលបន្ថែមលើសំឡេងអំពាវនាវរបស់ពិភពលោក ដើម្បីសុខភាពស្ត្រី និងកុមារ ដែលនឹងទទួលបាននូវកិច្ចសន្យាផ្តល់ថវិកាថវិកាចំនួន៤០ពាន់លាន ដុល្លារសំរាប់រយៈពេលប្រាំឆ្នាំខាងមុខ។ នៅក្នុងពេលចុះជួបសំណេះសំណាល សួរសុខទុក្ខ ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ និងកុមារនៅមណ្ឌលសុខភាព ព្រែកដាច់ ស្រុកលើកដែក ខេត្តកណ្តាល កាលពី ខែមុនលោកជំទាវបណ្ឌិតប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន បានអំពាវនាវឱ្យស្ត្រីមានផ្ទៃពោះទាំងអស់ ត្រូវទៅពិនិត្យសុខភាពជាមួយមន្ត្រីសុខាភិបាលដែលបានទទួលការ បណ្តុះបណ្តាល ។ លោកជំទាវបណ្ឌិតប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន ក៏បានគូសបញ្ជាក់អំពីសារសំខាន់ក្នុងការទៅសំរាលកូននៅមណ្ឌល សុខភាព ឬមន្ទីរពេទ្យបង្អែក និងការនាំកូនៗទៅទទួលការចាក់ថ្នាំបង្ការ និងវីតាមីនបន្ថែមនៅមណ្ឌលសុខភាពឱ្យបានគ្រប់ៗគ្នា ។
បន្ថែមទៅលើវិជ្ជាជាគ្រូពេទ្យមធ្យមលោកជំទាវបណ្ឌិតប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បានធ្វើជាឆ្មបដ៏មានបទពិសោធន៍ម្នាក់ដែលបានជួយសង្គ្រោះ ជីវិតម្តាយជាច្រើន និងបានជួយដល់ការបង្កើតកូនជាច្រើននាក់ផងដែរ ។ លោកជំទាវបណ្ឌិតប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន បានបាត់បង់កូនដំបូងរបស់លោកជំទាវឈ្មោះកម្សត់ កាលពីថ្ងៃទី១ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៧៦ បន្ទាប់ពីលោកជំទាវបានផ្តល់កំណើតនៅស្រុកមេមត់ ខេត្តកំពង់ចាម។
នៅប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីកាត់បន្ថយអត្រាមរណមាតា គឺធ្វើយ៉ាងណាឱ្យស្ត្រីមានផ្ទៃពោះទទួលបានការថែទាំពីបុគ្គ លិកសុខាភិបាល ដែលទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាលនៅមុនពេល ក្នុងអំឡុងពេល និងក្រោយពេលផ្តល់កំណើត។ បញ្ហាប្រឈមធំបំផុតនៃមរណភាពមាតា គឺភាពយឺតយ៉ាវនៅក្នុងការសំរេចចិត្ត ដើម្បីទទួលការថែទាំរួមជាមួយនឹងភាពយឺតយ៉ាវក្នុងការទៅដល់មណ្ឌល សុខភាព និងភាពយឺតយ៉ាវនៅក្នុងការទទួលបានការថែទាំ ។
ក្រសួងសុខាភិបាលបានបង្កើត និងកំពុងអនុវត្តផែនទីចង្អុលផ្លូវសំរាប់ពន្លឿនការកាត់បន្ថយ អត្រាស្លាប់របស់ម្តាយ និងទារក ។ ដើម្បីគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលក្រោមផែនការរួមរបស់លោកបាន គីមូន មានយុទ្ធសាស្ត្រជាច្រើនដែលផ្តួចផ្តើមឡើងដោយអង្គការសុខភាពពិភព លោក (WHO) ធនាគារពិភពលោក (World Bank) អង្គការយូនីសេហ្វ (UNICEF) អង្គការមូលនិធិ ប្រជាជនសហប្រជាជាតិ (UNFPA) និងកម្មវិធីរួមសហប្រជាជាតិស្តីពីមេរោគអេដស៍ និងជំងឺអេដស៍ (UNAIDS) ។ កាលពីឆ្នាំ ២០០៦ នៅក្នុងភាពជាដៃគូជាមួយ UNAIDS លោកជំទាវបណ្ឌិតប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន ត្រូវបានតែងតាំងជាឥស្សរជនឆ្នើមថ្នាក់ជាតិនៃវេទិកាភាពជា អ្នកដឹកនាំតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកឆ្លើយតបមេរោគអេដស៍ ជំងឺអេដស៍នៅកម្ពុជា ។ អង្គការសហប្រជាជាតិរំពឹងថា ភាពជាអ្នកដឹកនាំរឹងមាំរបស់លោកជំទាវបណ្ឌិតប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន នៅក្នុងវិស័យនេះរយៈពេល៤ឆ្នាំកន្លងមកនឹងត្រូវឆ្លុះបញ្ចាំង នៅក្នុងតួនាទីថ្មីរបស់លោកជំទាវ ដើម្បីការលើកកំពស់ការយល់ដឹងអំពីសុខភាពមាតា និងទារក៕
ថ្ងៃ ច័ន្ទ ទី ២១ ខែ កុម្ភៈ ឆ្នាំ ២០១១
Koh Santepheap Daily
( រូបថត អ៊ុយ សុង )
លោកស្រី ណូប៊ូកូ ហូរិបេ ដែលជានាយិកាមូលនិធិសហប្រជាជាតិដើម្បីប្រជាជន (UNFPA) ប្រចាំអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិក ដែលមានការិយាល័យនៅទីក្រុងបាងកក បានថ្លែងថា «នៅពេលដែលលោកជំទាវមានប្រសាសន៍អំពីសារប្រយោជន៍នៃការទៅមណ្ឌលសុខ ភាព ដើម្បីពិនិត្យផ្ទៃពោះមុនពេលសំរាល ដើម្បីសំរាល និងពិនិត្យក្រោយពេលសំរាល អំពីការពន្យារកំណើតដែលត្រឹមត្រូវ អំពីការកែលំអអាហារូបត្ថម្ភ និងស្តីពីការត្រូវមានអនាម័យ ការយល់ដឹងពីសញ្ញាគ្រោះថ្នាក់ក្នុងពេលពពោះ និងការជួយសំរាលពីឆ្មបដែលមានជំនាញសម្ភពនោះប្រជាពលរដ្ឋពិតជា នាំគ្នាស្តាប់លោកជំទាវមិនខានឡើយ។ នៅពេលដែលលោកជំទាវមានប្រសាសន៍ថា មិនត្រូវឱ្យស្ត្រីណាម្នាក់ស្លាប់ដោយសារការផ្តល់កំណើតថ្មីមួយ ទៀតឡើយ ហើយចាំបាច់យើងត្រូវតែផ្តល់អាទិភាពទៅលើសុខភាពស្ត្រី នោះប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាដែលគាំទ្រដល់ការខិតខំប្រឹងប្រែងអភិវឌ្ឍ ប្រទេសកម្ពុជា ពិតជានឹងស្តាប់ប្រសាសន៍នេះជាមិនខានឡើយ»។
( រូបថត អ៊ុយ សុង )
ក្នុងការទទួលយកតួនាទីថ្មីមួយទៀតនេះ លោកជំទាវបណ្ឌិត ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន បានថ្លែងថា «តួនាទីថ្មីនេះ គឺពិតជាកិត្តិយសពុំមែនសំរាប់រូបខ្ញុំតែម្នាក់ប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែជាកិត្តិយសសំរាប់ប្រជាជន និងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាទាំងមូលផងដែរ។ កិត្តិយសដែលពោរពេញដោយមោទនភាពនេះ ក៏បានបំភ្លឺប្រាប់ខ្ញុំកាន់តែច្បាស់ថែមទៀតនូវកាតព្វកិច្ចចម្បង ៗនៅចំពោះមុខ ដែលខ្ញុំចាំបាច់ត្រូវធ្វើ ជាពិសេសក្នុងស្ថានភាពដែលពិភពលោកទាំងមូលកំពុងតែប្រឈមមុខនឹង បញ្ហានៃការលើកកំពស់សុខភាពមាតា និងកុមារនេះ»។
( រូបថត អ៊ុយ សុង )
នៅក្នុងពិធីដែលមានលោកសុខ អាន ឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រី និងជារដ្ឋមន្ត្រីទទួលបន្ទុកទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី ជាអធិបតីក៏មានការប្រកាសជាផ្លូវការថា រាជរដ្ឋាភិបាលបានសំរេចកំណត់យកថ្ងៃទី២១ កុម្ភៈ រៀងរាល់ឆ្នាំជាទិវាជាតិដើម្បីសុខភាពមាតា ទារក និងកុមារ។ អនុក្រឹត្យស្តីពីការកំណត់ទិវាសុខភាពមាតា ទារក និងកុមារនេះត្រូវបានលើកស្នើសុំឡើងដោយលោកម៉ម ប៊ុនហេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាល និងបានចុះហត្ថលេខាដោយសម្តេចអគ្គមហាសេនាបតីតេជោ ហ៊ុន សែន នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី១៤ កុម្ភៈ ឆ្នាំ២០១០ ថ្មីៗនេះ។
លោកជំទាវបណ្ឌិត ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន បានថ្លែងបន្តថា «អនុក្រឹត្យស្តីពីទិវាជាតិសុខភាពមាតា ទារក និងកុមារនេះ ជាសក្ខីភាពបញ្ជាក់ពីការយកចិត្តទុកដាក់របស់រាជរដ្ឋាភិបាល ក្នុងការខិតខំដើម្បីសំរេចគោលដៅអភិវឌ្ឍន៍សហស្សវត្សរ៍។ ជាមួយគ្នានេះ ខ្ញុំសូមសំដែងនូវឆន្ទៈខ្ពស់ក្នុងការបន្តរួមចំណែកការងារលើក កំពស់សុខភាពស្ត្រី កុមារ និងទារក នៅក្នុងព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា ជាពិសេសការកាត់បន្ថយអត្រាស្លាប់របស់មាតា និងទារកនៅពេលកំពុងសម្រាលកូន និងក្រោយពេលសម្រាល»។
ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងភារកិច្ចខាងលើនេះ លោកជំទាវបណ្ឌិតប្រធានកាកបាទក្រហមកម្ពុជាបានអំពាវនាវឱ្យផ្តោត ការយកចិត្តទុកដាក់កាន់តែទូលំទូលាយថែមទៀតលើការអប់រំសុខភាព និងអនាម័យដោយមានខ្លឹមសារថា គ្រប់តួអង្គពាក់ព័ន្ធក្នុងការផ្តល់សេវាសុខភាពត្រូវបន្តធ្វើ ឱ្យកាន់តែប្រសើរឡើងនូវប្រព័ន្ធសុខាភិបាល និងការថែទាំសុខភាព ព្រមទាំងសេវាបម្រើសុខភាពមាតា និងទារក សុខភាពបន្តពូជ និងសិទ្ធិបន្តពូជ និងការអនុវត្តផែនការគ្រួសារដោយស្ម័គ្រចិត្តតាមរយៈការលើកទឹក ចិត្តជំរុញ និងគាំ ទ្រចំពោះស្ត្រីមានផ្ទៃពោះគ្រប់រូបឱ្យទៅសម្រាលកូននៅមន្ទីរពេទ្យ មន្ទីរពេទ្យបង្អែក ឬមណ្ឌលសុខភាពជំរុញស្ត្រីមានផ្ទៃពោះឱ្យទទួលការពិនិត្យសុខភាព ។ ទន្ទឹមនឹងនេះត្រូវបន្តពង្រឹង និងយកចិត្តទុកដាក់ឱ្យបានសីុជម្រៅថែមទៀតដល់ការបណ្តុះបណ្តាល ជំនាញពេទ្យឆ្មប និងលើកកំពស់សីលធម៌ល្អក្នុងការសង្គ្រោះបន្ទាន់ផ្នែកសម្ភព និងការថែទាំទារក។
លោកឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីសុខ អាន បានថ្លែងថា ភាពជាអ្នកដឹកនាំដ៏ឧត្តុង្គឧត្តមរបស់លោកជំទាវបណ្ឌិត ប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន ពិតជាកត្តាសំខាន់បំផុតជួយធ្វើឱ្យកាកបាទក្រហមកម្ពុជាបន្ត និរន្តរភាពក្នុងសកម្មភាពមនុស្សធម៌។ ការទទួលស្គាល់របស់អង្គការសហប្រជាជាតិពិតជានឹងជួយលើកកម្ពស់ តួនាទីដ៏សំខាន់ថែមទៀតរបស់កាកបាទក្រហមកម្ពុជាក្នុងការងារ មនុស្សធម៌តាមរយៈការកៀរគរការគាំទ្រកាន់តែខ្លាំងថែមទៀត និងការចូលរួមកាន់តែទូលំទូលាយពីសាធារណជនទាំងក្នុង និងក្រៅប្រទេស។
នៅក្នុងចំណាប់អារម្មណ៍របស់លោកប៉ែន បញ្ញា តំណាងរាស្ត្រសមាជិកគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍រដ្ឋសភា អនុប្រធានប្រចាំការ សមាគមសមាជិកសភាកម្ពុជា ដើម្បីប្រជារាស្ត្រ និងការអភិវឌ្ឍ (សសសកប្រអ) បានសង្កត់ធ្ងន់ទៅលើសារសំខាន់នៃការធ្វើឱ្យបានល្អប្រសើរឡើងនូវ សុខភាពមាតា ។ លោកបានថ្លែងជម្រាបជូនអង្គពិធីថា «ស្ត្រីបានផ្តល់នូវអ្វីៗច្រើនណាស់ ដើម្បីអត្ថភាពនៃជីវិតរស់នៅលើភពផែនដីនេះ ដែលមិនគួរទទួលមរណភាព ព្រោះតែផ្តល់កំណើតដល់ពន្លកដ៏ត្រកាលនៃជីវិតថ្មី ចំណងដៃដ៏ពិសិដ្ឋនៃសេចក្តីស្រឡាញ់រវាងបុរសនិងស្ត្រីឡើយ»។
លោកបានថ្លែងកត់សំគាល់ថា ដោយមានលោកជំទាវបណ្ឌិតម៉ែន សំអន ជាប្រធាន សសសកប្រអ បានផ្តល់អនុសាសន៍ និងជាអ្នកផ្តួចផ្តើមគំនិត សមាជិកព្រឹទ្ធសភា រដ្ឋសភា ៦៨រូប បានមូលមតិគ្នាសំណូមពរយ៉ាងទទូចសុំលោកជំទាវបណ្ឌិតប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន ធ្វើជាមគ្គុទ្ទេសក៍នៃចលនាលើកកម្ពស់សុខភាពរបស់មាតា និងកុមារនៅកម្ពុជា។ លោកបានថ្លែងថា ជាសមាជិកសភាបុរសយើងត្រូវតែបញ្ចេញថាមភាពកាន់តែខ្លាំងក្លាឡើង សំដៅរួមចំណែកជម្រុញឱ្យមានការប្រែប្រួលពិតប្រាកដនូវស្ថានភាព សុខភាព អនាម័យ អាហារូបត្ថម្ភ ហើយត្រូវធ្វើយ៉ាងណាឱ្យអត្រាមរណភាពរបស់មាតា ទារក និងកុមារ ត្រូវបានកាត់បន្ថយពិតប្រាកដ។ ក្រោមការដឹកនាំដ៏សកម្ម និងឈ្លាសវៃរបស់លោកជំទាវប្រធានកាកបាទក្រហមកម្ពុជា សមាគមសមាជិកសភាកម្ពុជាដើម្បីប្រជារាស្ត្រនិងការអភិវឌ្ឍកម្មវិធី កាត់បន្ថយអត្រាមរណភាពរបស់មាតា និងទារក និងកុមារនឹងទទួលជោគជ័យ ហើយពិតជាអាចឈានដល់កំរិតដែលបានគ្រោងទុកក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំខាង មុខ។
នៅក្នុងអង្គពិធីនេះដែរ លោកម៉ម ប៊ុនហេង រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងសុខាភិបាល បានថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលបានប្តេជ្ញាកាត់បន្ថយអត្រាមរណៈរបស់មាតាឱ្យចុះមក នៅត្រឹម២៥០លើកំណើត១០០.០០០ រស់នៅឆ្នាំ២០១៥។ រាជរដ្ឋាភិបាលនិងបង្កើនអត្រាស្ត្រី ដែលសម្រាលកូនដោយឆ្មបជំនាញ នៅមូលដ្ឋានសុខាភិបាលឱ្យបាន៨០% ។ រាជរដ្ឋាភិបាល ក៏មានផែនការនឹងបង្កើនអត្រាស្ត្រី ដែលទទួលការពិគ្រោះមុនសម្រាលយ៉ាងតិច២ដងឱ្យបានដល់៩០% ហើយនឹងបង្កើនអត្រាស្ត្រី និងទារកទើបកើតឱ្យទទួលបានសេវាពិនិត្យ ក្រោយសម្រាល និងទទួលការពិគ្រោះក្រោយសម្រាលយ៉ាងតិច២ដង ឱ្យបានលើស៥០% ។
ចូលរួមក្នុងពិធីប្រកាសគោរមងារជូនលោកជំទាវបណ្ឌិតប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុនសែន ជាឥស្សរជនឆ្នើមថ្នាក់ជាតិ ដើម្បីសុខភាពស្ត្រី និងកុមារនេះ មានសមាជិកសភា មន្ត្រីរាជការក្រសួងពាក់ព័ន្ធ អភិបាលខេត្ត អភិបាលរងខេត្ត និងប្រតិភូ តំណាងថ្នាក់ជាតិ-តំបន់ នៃអង្គការសុខភាពពិភពលោក (WHO) ធនាគារពិភពលោក (World Bank) អង្គការយូនីសេហ្វ(UNICEF) អង្គការមូលនិធិប្រជាជនសហប្រជាជាតិ(UNFPA) និងកម្មវិធីរួមសហប្រជាជាតិស្តីពីមេរោគអេដស៍ និងជំងឺអេដស៍ (UNAIDS) ។ អ្នកចូលរួមផ្សេងទៀតរួមមានឆ្មប និស្សិតពេទ្យ មន្ត្រី អ្នកស្ម័គ្រចិត្ត យុវជនកាកបាទក្រហមកម្ពុជាពីសាខាទាំង២៤ខេត្ត-ក្រុង ព្រមទាំងឯកអគ្គរដ្ឋទូតបរទេស អង្គការអន្តរជាតិ និងសង្គមស៊ីវិល ។
តួនាទីជាប្រធានកាកបាទក្រហមកម្ពុជា លោកជំទាវបណ្ឌិតប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន នឹងមានឥទ្ធិពលបន្ថែមលើសំឡេងអំពាវនាវរបស់ពិភពលោក ដើម្បីសុខភាពស្ត្រី និងកុមារ ដែលនឹងទទួលបាននូវកិច្ចសន្យាផ្តល់ថវិកាថវិកាចំនួន៤០ពាន់លាន ដុល្លារសំរាប់រយៈពេលប្រាំឆ្នាំខាងមុខ។ នៅក្នុងពេលចុះជួបសំណេះសំណាល សួរសុខទុក្ខ ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ និងកុមារនៅមណ្ឌលសុខភាព ព្រែកដាច់ ស្រុកលើកដែក ខេត្តកណ្តាល កាលពី ខែមុនលោកជំទាវបណ្ឌិតប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន បានអំពាវនាវឱ្យស្ត្រីមានផ្ទៃពោះទាំងអស់ ត្រូវទៅពិនិត្យសុខភាពជាមួយមន្ត្រីសុខាភិបាលដែលបានទទួលការ បណ្តុះបណ្តាល ។ លោកជំទាវបណ្ឌិតប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន ក៏បានគូសបញ្ជាក់អំពីសារសំខាន់ក្នុងការទៅសំរាលកូននៅមណ្ឌល សុខភាព ឬមន្ទីរពេទ្យបង្អែក និងការនាំកូនៗទៅទទួលការចាក់ថ្នាំបង្ការ និងវីតាមីនបន្ថែមនៅមណ្ឌលសុខភាពឱ្យបានគ្រប់ៗគ្នា ។
បន្ថែមទៅលើវិជ្ជាជាគ្រូពេទ្យមធ្យមលោកជំទាវបណ្ឌិតប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន ធ្លាប់បានធ្វើជាឆ្មបដ៏មានបទពិសោធន៍ម្នាក់ដែលបានជួយសង្គ្រោះ ជីវិតម្តាយជាច្រើន និងបានជួយដល់ការបង្កើតកូនជាច្រើននាក់ផងដែរ ។ លោកជំទាវបណ្ឌិតប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន បានបាត់បង់កូនដំបូងរបស់លោកជំទាវឈ្មោះកម្សត់ កាលពីថ្ងៃទី១ វិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៧៦ បន្ទាប់ពីលោកជំទាវបានផ្តល់កំណើតនៅស្រុកមេមត់ ខេត្តកំពង់ចាម។
នៅប្រទេសកម្ពុជា ដើម្បីកាត់បន្ថយអត្រាមរណមាតា គឺធ្វើយ៉ាងណាឱ្យស្ត្រីមានផ្ទៃពោះទទួលបានការថែទាំពីបុគ្គ លិកសុខាភិបាល ដែលទទួលបានការបណ្តុះបណ្តាលនៅមុនពេល ក្នុងអំឡុងពេល និងក្រោយពេលផ្តល់កំណើត។ បញ្ហាប្រឈមធំបំផុតនៃមរណភាពមាតា គឺភាពយឺតយ៉ាវនៅក្នុងការសំរេចចិត្ត ដើម្បីទទួលការថែទាំរួមជាមួយនឹងភាពយឺតយ៉ាវក្នុងការទៅដល់មណ្ឌល សុខភាព និងភាពយឺតយ៉ាវនៅក្នុងការទទួលបានការថែទាំ ។
ក្រសួងសុខាភិបាលបានបង្កើត និងកំពុងអនុវត្តផែនទីចង្អុលផ្លូវសំរាប់ពន្លឿនការកាត់បន្ថយ អត្រាស្លាប់របស់ម្តាយ និងទារក ។ ដើម្បីគាំទ្ររដ្ឋាភិបាលក្រោមផែនការរួមរបស់លោកបាន គីមូន មានយុទ្ធសាស្ត្រជាច្រើនដែលផ្តួចផ្តើមឡើងដោយអង្គការសុខភាពពិភព លោក (WHO) ធនាគារពិភពលោក (World Bank) អង្គការយូនីសេហ្វ (UNICEF) អង្គការមូលនិធិ ប្រជាជនសហប្រជាជាតិ (UNFPA) និងកម្មវិធីរួមសហប្រជាជាតិស្តីពីមេរោគអេដស៍ និងជំងឺអេដស៍ (UNAIDS) ។ កាលពីឆ្នាំ ២០០៦ នៅក្នុងភាពជាដៃគូជាមួយ UNAIDS លោកជំទាវបណ្ឌិតប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន ត្រូវបានតែងតាំងជាឥស្សរជនឆ្នើមថ្នាក់ជាតិនៃវេទិកាភាពជា អ្នកដឹកនាំតំបន់អាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកឆ្លើយតបមេរោគអេដស៍ ជំងឺអេដស៍នៅកម្ពុជា ។ អង្គការសហប្រជាជាតិរំពឹងថា ភាពជាអ្នកដឹកនាំរឹងមាំរបស់លោកជំទាវបណ្ឌិតប៊ុន រ៉ានី ហ៊ុន សែន នៅក្នុងវិស័យនេះរយៈពេល៤ឆ្នាំកន្លងមកនឹងត្រូវឆ្លុះបញ្ចាំង នៅក្នុងតួនាទីថ្មីរបស់លោកជំទាវ ដើម្បីការលើកកំពស់ការយល់ដឹងអំពីសុខភាពមាតា និងទារក៕
No comments:
Post a Comment